Meisje in Auschwitz

Hee meisje, tenminste, dat denk ik, dat je een meisje was van een jaar of zestien. Alleen op die leeftijd trek je onpraktische schoenen aan, gewoon omdat je ze mooi vindt. Op je hoge hakken naar je nieuwe onderkomen, een koffertje met een paar kleren, misschien had je je mooiste jurk wel bij je. Misschien heeft je moeder je laten begaan en gedacht als ze dat nou graag wil, of misschien worden we maar tijdelijk ergens anders ondergebracht. Misschien was ze bang en heeft ze het niet gezien…

Jij wist zéker niet waar je terecht kwam en al helemáál niet dat het de laatste keer zou zijn dat je je mooie schoenen droeg.

Misschien kwam je uit Hongarije en ben je op die schoenen nog naar het achterste deel van het kamp gelopen waar je tussen de bomen moest wachten op wat verder kwam. Ik weet dat je daar op je beurt aan het wachten was om vermoord te worden maar jij niet, of misschien ook wel. Toen er eenmaal plek was moest je naar een speciaal daarvoor ingerichte ruimte waar je systematisch werd ontdaan van alles wat jij tot jou maakte. Eerst je koffer met je persoonlijke spulletjes, je kleren, je mooie jurk én die schoenen om uiteindelijk naakt met heel veel mensen opnieuw te wachten op wat verder kwam.

Je zal wel bang geweest zijn, hebben gehuild, wist jij waar je was? Misschien niet, je kan zo’n plek namelijk niet bedenken. Je was in een fabriek terecht gekomen die was gebouwd om zo efficiënt mogelijk mensen te doden en op te ruimen, op een gegeven moment wel zevenenveertighonderd per vierentwintig uur, stel je dat eens voor. Je zal dat niet hebben geweten, vol van de angst en spanning om wat ging gebeuren.

En toen meisje, namen ze je mee naar een kale betonnen ruimte zonder ramen, dicht tegen elkaar aan geduwd, ging de deur achter je dicht en verdween het laatste restje daglicht. Een luikje in het dak ging open en er werden korrels naar binnen gegooid, giftig landbouwpoeder. Als je dichtbij het luik stond ben je vrij snel gestikt maar als je bij de muur hebt gestaan heeft dat langer geduurd en heb je andere mensen zien sterven, happend naar adem.

Daartoe aangewezen gevangenen die zo extra tijd kregen, hebben daarna jouw lijk in één van de ovens gegooid en misschien ligt jouw as in de vijver op het terrein.

Het spijt me meisje, dat het je zo is vergaan, dat dit soort mensen hebben bestaan die dachten dat dit kon. En waarom zal je je misschien hebben afgevraagd. Ik kan het niet uitleggen want iedere verklaring is onvolledig. Op dat moment was Jood of zigeuner zijn voldoende om vermoord te worden.

Het spijt me zo meisje, ik voel verdriet als ik aan je denk. Misschien zou je me, als dat kon, vragen of het dan na deze moordpartij toch wel ‘vrede op aarde’ is geworden. Maar zelfs dat kan ik je niet geven, het was volkomen zinloos, jouw dood en die van zes miljoen anderen. En tussen toen en nu zijn er alweer nieuwe moordpartijen geweest in Rwanda en Bosnië bijvoorbeeld en pas nog op de Jezidi’s. Mensen leren wel bij maar niet genoeg.

Nee meisje, je bent voor niks gestorven.

Het enige wat nog van je over is, is een paar schoenen dat jouw verhaal vertelt.

Bij deze, meisje…

 

tekst & foto: Marga de Waard