Ze zegt: we hebben vandaag Auschwitz gedaan, je moet er geweest zijn maar we vonden de zoutmijnen mooier, wil je de foto’s zien van de zoutmijnen? Ze pakt haar iPad en bladert met een gelakte nagel door de foto’s van vandaag. Ze werden uit heel Europa aangevoerd, niet alleen hier uit de omgeving, uit Scandinavië, overal vandaan, zigeuners ook, wist je dat? Hij zegt: het is heel anders dan de Killing Fields, ben je in Phnom Penh geweest? Dit hier zijn eigenlijk alleen maar foto’s. Ik hou van rivier cruises, heb je wel eens een rivier cruise gedaan?
Ze komen uit West Australië, zijn rond de zeventig en hebben veel tijd en geld om Europa rond te reizen. Het bier in Noorwegen is niet te betalen, wist je dat?
Krakau, 13 augustus. We zijn vroeg buiten want we hebben trek. Het Pools ontbijt bestaat uit broodjes met vooral vlees. Na enig zoeken vinden we bagels met kaas, de rauwe uien nemen we voor lief. We wandelen door de oude Joodse wijk en gaan naar de Joodse begraafplaats waar de beheerder ons mopperend toelaat, aangezien we geacht worden eerst de synagoge te zien, dan pas de begraafplaats. Maar die synagoge wordt net overspoeld door tientallen uitgelaten Israëlische jongeren. We laten onze beurt, zeer tegen de zin van de beheerder in, voorbijgaan.
Verderop in de wijk stuiten we op een groep orthodoxe Joden, een fotogenieke buitenkans. De mannen, met hun pijpenkrullen, hoeden en jassen intrigeren nog wel, maar de vrouwen met hun pruiken en kleding die nooit nergens in de mode was, bieden een vreemde aanblik. Het haar van vrouwen is vaak een dingetje: pruiken, hoeden, sjaals, boerka’s en hoofddoeken, bedekken is een must. Elke cultuur of religie heeft zijn eigen variant.
Verderop in de wijk zit een boekingskantoor met uitstapjes. Rechts van de ingang een bord voor ‘Auschwitz-Birkenau- full day guided tour’ en links ‘Extreme Shooting Range – with hotel transfer. Your own target as a souvenir. A cold beer after your shooting practice’ verluchtigd met foto van machinegeweren. Maar een bezoek aan Schindler’s emaillefabriek, de echte, uit de film, kan natuurlijk ook.
Verderop vinden we een restant van de oude gettomuur uit 1941. We lopen er bijna aan voorbij, een stenen schutting van een meter of zes met een bordje. Het bijbehorende monument missen we in eerste instantie ook: lege, bronzen stoelen op een pleintje tussen gebouwen en het busstation ingeklemd. We dachten dat de stoelen een meter of drie hoog zouden zijn maar ze blijken van een normale afmeting.
Maar zoals de Joden zelf zeggen: het leven moet gevierd worden, dus zakken we voor bier af naar een terras, waar we dus enthousiast besprongen werden door die twee Australische pensionado’s. We heffen het glas met z’n vieren en daarna gaan we samen in een echt joods restaurant eten. We slaan de gevulde ganzenmaag en ganzennek gevuld met kippenlever even over en kiezen de meest Joods klinkende gerechten uit, zoals gefillte fisch en latkes. Eindstand: erg lekker vonden we het niet, wel duur, maar goed we zijn de ervaring rijker. We spoelen een en ander weg met Zubrowka, lekkere, zachte Poolse wodka. Na zdrowie!
Tekst: Eric & Marga
Foto: Marga